İlkyardım, herhangi bir kaza ya da yaşamı tehlikeye düşüren bir durumda sağlık görevlilerinin tıbbi yardımı sağlanıncaya kadar hayatın kurtarılması yada durumun daha kötüye gitmesini önleyebilmek amacıyla olay yerinde, tıbbi araç gereç aranmaksızın mevcut araç ve gereçlerle yapılan ilaçsız uygulamaları ifade etmektedir.

İlkyardım’ın Amaçları Nelerdir? 

İlk yardımın öncelikli amaçları şunlardır:

  1. Yaşamsal fonksiyonların sürdürülmesini sağlamak.
  2. Hasta ya da yaralının durumunun kötüleşmesini engellemek.
  3. İyileştirmeyi kolaylaştırmak.

İlkyardımın Önemi Nedir?

Yaşadığımız sürece çeşitli nedenlerle yaralanmalar veya hastalıklarla karşılaşmamız kaçınılmazdır. Yaşamımızın çeşitli dönemlerinde, bulunduğumuz her ortamda kaza ve hastalanma riski taşımaktayız. Bu gibi durumlarla karşılaştığımızda, müdahalede bulunanların ilkyardım eğitimi almış olmaları, yaşamın sürdürülmesinde, sakatlanmaların önlenmesinde ve iyileşme sürecinin kısaltılmasında belirleyici rol oynayacaktır. Ülkemizde ev, iş ya da trafik kazaları ve doğal afetler nedeni ile çok sayıda vatandaşımız yaşamını kaybetmekte ya da sakat kalmaktadır. Bu gibi durumlarda olay yerinde her zaman bir sağlık görevlisi olamayacağı için olaydan etkilenen ya da ortamda bulunan kişilerin kendilerine ya da başkalarına yapacakları ilkyardım uygulamaları son derece önemlidir. Toplumumuzda genel bir anlayış olarak, ilkyardım ile acil yardım ifadeleri birbirlerinin yerine kullanılmaktadır. Oysa acil yardım, sağlık çalışanları tarafından gerekli donanımla yapılan tıbbi müdahaleleri kapsamasına rağmen; ilkyardım, bu konuda eğitim almış kişilerce olay yerinde bulunan malzemelerle ilaçsız olarak yapılan, uygulamalardır. Ancak ilkyardım eğitimi almamış kişilerin, ilkyardım uygulamalarında bulunmaları sakıncalı sonuçlar doğurabilir. Bu nedenle ilkyardım uygulayacak olan kişilerin, mutlaka ilkyardım eğitimi almış olmaları, öncelikli amaçlarının kişilere zarar vermemek olduğunu bilmeleri ve hayati tehlike oluşturabilecek müdahalelerde bulunmamaları son derece önemlidir.

Bu amaçlarla, Sağlık Bakanlığı tarafından 22 Mayıs 2002 tarih ve 24762 sayılı Resmi Gazete’de İlkyardım Yönetmeliği yayımlanmıştır. Bu yönetmelik çerçevesinde, ilkyardım eğitimi almış sertifikalı ilkyardımcıların sayılarının ve niteliklerinin artmasına ve toplumumuzun ilkyardım konusunda bilinçlendirilmesine katkı sağlanması amaçlanmaktadır.

İlkyardım Eğitimi Kursuna Neden Gitmeliyim?

Her şeyden önce, İlkyardım Yönetmeliği’nin 8. maddesine göre Kurumumuz, ilkyardım kursu açma ve kurs verme yetkisine sahiptir.

İlkyardım Yönetmeliği’nin yürürlüğe girmesi ile birlikte, artık ülkemizde ilkyardımcı ve zorunlu ilkyardımcı istihdamı, zorunlu hale gelmiştir. Yönetmeliğin 16. maddesine göre, tüm kurum ve kuruluşlarda istihdam edilen her yirmi personel için bir, ilgili mevzuata göre ağır ve tehlikeli işler kapsamında bulunan işyerlerinde, her on personel için bir olmak üzere, bu yönetmeliğe göre yetkilendirilmiş merkezden en az “Temel İlkyardım Eğitimi” sertifikası almış ilkyardımcının bulundurulması zorunludur. Bu açıdan bakıldığında, ilkyardım eğitimi almanın, işsizliğin çok yüksek olduğu ülkemizde, birçok kurumda iş bulmak için önemli bir şans olduğu sonucu ortaya çıkmaktadır.

Ayrıca İlkyardım Yönetmeliği’nin “Müeyyideler” başlıklı 29. maddesine göre, ilkyardımcı bulundurmayan kurum ve kuruluşlara, 1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanununun 295 inci maddesi hükmü doğrultusunda cezai müeyyide uygulanacaktır. Bu nedenle, tüm kurum ve kuruluşlarda ilkyardım eğitimi almış olan kursiyerlerimizin iş bulmaları mümkündür.

Eğitim Programları Nelerdir?

İlkyardım Yönetmeliği’nin 4. maddesine göre, “İlkyardım Eğitimi, ilkyardım eğitimcileri tarafından uygun mekanlarda veya merkezlerde, Bakanlıkça onaylanmış programlar ile verilen eğitimidir.” Bu bağlamda Kurumumuzda 3 çeşit eğitim programı düzenlenmektedir:

  1. Eğitimci Eğitmeni: Eğitimci eğitmeni olmak isteyen adayların,
    • Sağlık alanında en az iki yıllık yüksekokul mezunu olmaları,
    • Eğitimci eğitimi veren kuruluşlar tarafından verilen eğitimci eğitimi programına katılarak sertifika almış olmaları gerekmektedir.
    • Kursun süresi: Eğitimci eğitmeni olmak isteyen sağlık personeli, ilkyardım eğitmeni olarak en az beş ilkyardımcı eğitimi verdiğini belgelediği takdirde beş günlük (40 saat) eğitimci eğitmenliği kursuna katılarak eğitim sonunda yapılacak sınavlarda başarılı olanlara “Eğitimci Eğitmeni Sertifikası” verilir.
  2. İlkyardım Eğitimcisi: İlkyardım eğitimcisi olmak isteyen adayların,
    • Sağlık personeli olmak,
    • Eğitimci eğitimi veren kuruluşlar tarafından eğitilerek ilkyardım eğitimcisi sertifikası almış olmak gerekmektedir.
    • Kursun süresi: İlkyardım eğitimcisi olmak isteyen tıp doktoru dışındaki sağlık personeli beş günlük (40 saat) eğitime katılır. Bu eğitimin sonunda yapılacak sınavlarda başarılı olanlara üç günlük ilkyardım uygulamaları eğitim becerisi kursu verilir ve eğitim sonunda yapılacak sınavlarda başarılı olanlara, mesul müdür tarafından imzalanarak Sağlık Müdürü tarafından onaylanan “İlkyardım Eğitmeni Sertifikası” verilir. Tıp doktorları ise üç günlük ilkyardım uygulamaları eğitim becerisi kursuna katılarak eğitim sonunda yapılacak sınavlarda başarılı olanlara, mesul müdür tarafından imzalanarak Sağlık Müdürü tarafından onaylanan “İlkyardım Eğitmeni Sertifikası” verilir.
  3. İlkyardımcı: İlkyardımcı olmak isteyen adayların,
    • İlkyardım tanımında belirtilen amaç doğrultusunda, hasta veya yaralıya tıbbi araç gereç aranmaksızın mevcut araç ve gereçlerle, ilaçsız uygulamaları yapabilmek için en az Temel İlkyardım Kursu alarak ilkyardımcı sertifikası almış olmaları gerekmektedir.

Eğitim Standartları ve Süreleri Nasıldır?

İlkyardım Yönetmeliği’nin 18. maddesine göre, ilkyardım eğitimleri “temel ilkyardım eğitimi”, “standart ilkyardım eğitimi” olmak üzere iki kategoride verilir. Eğitim süreleri, temel ilkyardım eğitimi için toplam iki günden az on günden çok olmamak üzere asgari on altı saat, standart ilkyardım eğitimi için toplam beş günden az on günden çok olmamak üzere asgari kırk saat olarak düzenlenir.

Eğitime Ne Kadar Devam Etmeliyim ve Sınavdan Kaç Puan Almam Gerekir?

İlkyardım Yönetmeliği’nin 20. maddesine göre, katılımcılar, eğitim süresinin tamamına devam etmek zorundadırlar. Eğitim sonunda katılımcıların başarılı sayılmaları için, teorik ve uygulamalı sınavlardan ayrı ayrı 100 tam puan üzerinden asgari 85 puan almış olmaları şartı aranır. Sınavlarda başarılı olamayan katılımcılar, yetersiz oldukları konularda bir ay içerisinde veya yapılacak olan ilk eğitime katılarak, tekrar sınava tabi tutulurlar. İki defa sınava girmesine rağmen başarısız olanlara, kuruluşlar tarafından “Katılımcı Belgesi” düzenlenir.

Eğitim Sonunda Sertifika ve Kimlik Belgesi Alacak mıyım?

İlkyardım Yönetmeliği’nin 21. maddesine göre, eğitimci eğitmeni ve ilkyardım eğitmeni sertifikası Bakanlıkça, ilkyardımcı sertifikası ve ilkyardımcı kimlik belgesi İl Sağlık Müdürlüğünce onaylanır.

Eğitimci eğitmeni ve ilkyardım eğitmeni sertifikalarının geçerlilik süresi sekiz yıldır. Geçerlilik süresi dolan sertifika sahipleri, yapılacak değerlendirme sınav sonucuna göre asgari on altı saatlik bir güncelleme eğitimine tabi tutularak sertifikaları yenilenir.

İlkyardımcı sertifikaları ve ilkyardımcı kimlik belgesinin geçerlilik süresi üç  yıldır. Bu sürenin sonunda yapılacak değerlendirme sınav sonucuna göre güncelleme eğitimi verilir. Güncelleme eğitimleri, sertifikada belirtilen eğitim sürelerinin yarısı olacak şekilde düzenlenir.

 

İris Akademi Ön Kayıt